Inhoudsopgave
Wat is het verschil tussen een mediator en een moderator? Dat is een vraag die door veel mensen wordt gesteld. Tijd om hier wat meer over te weten te komen.
De woorden mediator en moderator kunnen worden gebruikt in de wetenschappelijke zin om een relatie tussen variabelen te verklaren, maar kennen ook geheel andere betekenissen in de wereld van de relatietherapie. Laten we beginnen met de wetenschappelijke betekenis.
Mediator
Een mediator variabele verklaart de relatie tussen de onafhankelijke (voorspeller) en de afhankelijke (criterium) variabele. Het verklaart hoe of waarom er een relatie is tussen twee variabelen. Een mediator kan een potentieel mechanisme zijn waarmee een onafhankelijke variabele veranderingen kan teweegbrengen op een afhankelijke variabele. Wanneer je volledig rekening houdt met het effect van de mediator, kan de relatie tussen onafhankelijke en afhankelijke variabelen wegvallen. Stel je voor dat je bijvoorbeeld een positieve associatie vindt tussen het maken van een notitie en het uitvoeren van een examen. Deze associatie kan verklaard worden door het aantal uren dat je studeert, wat de mediator variabele zou zijn.
Moderator
Een moderator is een variabele die invloed heeft op de sterkte van de relatie tussen de voorspeller en de criteriumvariabele. De moderator geeft aan wanneer een relatie zal standhouden. Het kan kwalitatief zijn (bijv. geslacht, ras, klasse) of kwantitatief (bijv. dosering van het medicijn of niveau van de beloning). De moderator variabele zijn typisch een interactieterm in statistische modellen. Stel je voor dat onderzoekers de effecten van een nieuw cholesterolmiddel evalueren. De onderzoekers variëren de deelnemers in minuten van dagelijkse oefening (voorspellende/onafhankelijke variabele) en meten hun cholesterolgehalte na 30 dagen (criterium/afhankelijke variabele). Ze stellen vast dat er bij lage doseringen een klein verband is tussen lichaamsbeweging en cholesterolgehalte, maar dat er bij hoge doseringen een groot verband is tussen lichaamsbeweging en cholesterolgehalte. Dit is de mediator variabele.
Mediator en moderator bij relatietherapie
Wanneer we het hebben over relatietherapie of -bemiddeling kennen mediator en moderator een geheel andere betekenis. In beide gevallen is degene die mediator of moderator is onafhankelijk van de deelnemende partijen. Een mediator behartigd de belangen van beiden en probeert hen nader tot elkaar te komen. Bijvoorbeeld bij een burenruzie of het afhandelen van de financiële zaken bij een echtscheiding. In het laatste geval spreken we van een echtscheiding mediator. Een moderator modereert een gesprek of proces en houdt alles bij, maar speelt een minder actieve rol in het oplossen van het probleem.
