Inhoudsopgave
Glutenintolerantie en glutensensitiviteit zijn 2 verschillende dingen die vaak door elkaar worden gehaald. In dit artikel zullen we de verschillen uiteenzetten.
Wat zijn gluten?
Alvorens we ingaan op de verschillen tussen glutenintolerantie en glutensensitiviteit is het goed om even stil te staan bij wat gluten zijn.
Gluten zijn eiwitten. Ze zitten in bepaalde graansoorten. Een graan soort wat in veel voedingsmiddelen wordt verwerkt en gluten bevat is tarwe. Andere graansoorten zijn rogge, spelt en gerst. Omdat tarwe in heel voedingsmiddelen wordt verwerkt is dit een probleem voor mensen met glutenintolerantie en glutensensitiviteit.
De gluteneiwitten bestaan uit 2 delen: gliadines en glutenines. De gliadines zorgen voor de klachten bij mensen met glutenintolerantie en glutensensitiviteit. Ondanks het feit dat veel mensen gluten niet goed kunnen verdragen wordt het brood en andere bakproducten gemaakt van het glutenhoudende tarwe. Dit wordt gedaan omdat gluten een goede viscositeit hebben wat het brood haar stevigheid en elasticiteit geeft.
Wat is glutenintolerantie?
Glutenintolerantie wordt ook vaak aangegeven als coeliakie. Bij mensen met coeliakie geeft het eten van gluten ernstige gezondheidsklachten.
Indien iemand met glutenintolerantie gluten eet dan raakt het slijmvlies van de dunne darm beschadigd. Deze beschadigingen veroorzaken veel vervellende klachten. Deze zijn:
- Diarree
- Constipatie
- Overgeven
- Buikpijn
- Slechte eetlust
- Een opgeblazen buik
Het percentage van de bevolking die coeliakie heeft bedraagt ongeveer 1%. Indien een arts coeliakie constateert dan zal deze het advies geven om helemaal geen gluten meer te eten. Dit omdat er voor coeliakie nog geen behandeling of medicijn is. De enige oplossing is geen gluten meer eten.
Wat is glutensensitiviteit?
Bij glutensensitiviteit treden er ook klachten op na het eten van gluten. Deze klachten zijn:
- Diarree
- Constipatie
- Winderigheid
- Vermoeidheid
- Gewichtsverlies
- Gewichtspijn
- Neerslachtigheid
- Buikpijn
- Hoofdpijn
- Eczeem
Wat betreft de buik- en spijsverteringsklachten is er veel overlap met glutenintolerantie. De diagnose glutensensitiviteit wordt vaak gemaakt door glutenintolerantie uit te sluiten.
Veel meer mensen hebben glutensensitiviteit dan intolerantie. Het aantal mensen met glutensensitiviteit wordt geschat op 8%.
De verschillen
Het belangrijkste verschil tussen glutenintolerantie en glutensensitiviteit is te zijn bij de diagnose. Bij glutenintolerantie zal te zien zijn dat de darmvlokken zijn beschadigd terwijl dit bij glutensensitiviteit niet het geval is. Voor de diagnose wordt in de polikliniek een darmbiopt van de dunne darm genomen. Dit wordt gedaan door met een slang met daaraan een kleine camera en schaartje via de mond, slokdarm, maag naar de dunne darm te gaan.
Het darmbiopt zal onder een microscoop bekeken worden om de diagnose te kunnen stellen.
Bij mensen met coeliakie gebeurt er in het lichaam iets anders na het eten van gluten. Bij deze ziekte is er sprake van een fout van het immuunsysteem. Het immuunsysteem valt de gluten aan omdat deze worden aangezien als indringer. De gluteneiwitten worden aangevallen en het glutaminezuur wat geproduceerd wordt uit glutamine. Het gevolg is dat ook de eigen dunne darmwand wordt aangevallen door het immuunsysteem.
Omdat er sprake is van een fout van het immuunsysteem wordt coeliakie gezien als chronische auto-immuunziekte.
Bij coeliakie kan op termijn een tekort aan voedingsstoffen ontstaan. Dit door beschadiging van de dunne darmwand. Door deze beschadiging worden voedingsstoffen uit de voeding niet goed meer opgenomen.
Bij glutensensitiviteit is er geen sprake van een chronische auto-immuunziekte. Deze mensen vallen is een soort zwart gat wat betreft hun ziekte. Bij glutensensitiviteit is er geen sprake van een ziekte, in die zin dat artsen helemaal geen ziekte kunnen vinden. De diagnose wordt gedaan aan de hand van het klachtenbeeld en het feit dat glutenvrij eten ervoor zorgt dat de klachten verdwijnen. Glutensensitiviteit betekend dan ook een gevoeligheid voor gluten. Eigenlijk zonder dat dit medisch aangetoond kan worden. Het medisch aantonen gebeurt nu eigenlijk door andere oorzaken voor de klachten uit te sluiten.
Indien iemand wel de klachten heeft, waarbij de klachten verdwijnen na glutenvrij eten en er bij de darmbiopt niets te zien is dan kan de diagnose glutensensitiviteit gesteld worden.
Een belangrijk verschil tussen glutenintolerantie en glutensensitiviteit is dat bij sensitiviteit de klachten snel weer zullen verdwijnen nadat (per ongeluk) gluten zijn gegeten. Bij glutensensitiviteit geeft het eten van gluten langere tijd klachten. Een andere verschil van glutensensitiviteit is dat de klachten snel optreden na het eten van iets met gluten erin.
Glutenvrij eten
De oplossing voor zowel glutenintolerantie en glutensensitiviteit is glutenvrij eten. Verschil is dat je voor glutenintolerantie veel strikter zal moeten zijn als met glutensensitiviteit. Minimale sporen van gluten kunnen al ernstige klachten uitlokken bij glutenintolerantie. Dit komt omdat het immuunsysteem de gluteneiwitten zal aanvallen waardoor de dunne darmwand beschadigingen oploopt. De beschadigingen aan de dunne darmwand zijn schadelijk voor de gezondheid omdat voedingsstoffen hierdoor niet goed opgenomen kunnen worden. Hierdoor kunnen tekorten aan vitamines en mineralen ontstaan.
Het eten van minimale sporen van gluten wordt bij glutensensitiviteit minder hard afgestraft. De klachten, zoals buikpijn of winderigheid, zullen doorgaans na 24 uur zo goed als verdwenen zijn. Neemt niet weg dat dit vervellend is. Het verschil tussen glutenintolerantie en glutensensitiviteit is wel dat het eten van gluten in beide gevallen zorgt voor (buik)klachten terwijl het in het geval van glutenintolerantie ook nog eens negatief op de gezondheid uit werkt.
Een ander klachtenbeeld wat veel weg heeft van glutenintolerantie en glutensensitiviteit is PDS, het prikkelbare darm syndroom. Bij PDS zijn er ook buikpijn klachten, diarree of constipatie en winderigheid. Ook de diagnose PDS wordt net zoals glutensensitiviteit gemaakt door andere oorzaken uit te sluiten.
